هنر درمانی: "مثل داروی جایگزین است"

پروفسور ژان پیر کلاین روانپزشک و بنیانگذار Inecat ( انستیتو هنر درمانی پاریس است که با عنوان رسمی موسسه ملی بیان، آفرینش، هنر و تحول شناخته می‌شود) وی کتاب " آغاز درمان بیماری به روش هنری " را منتشر کرده است. او خود را هنرمند زندگی می‌داند هنرمندی که به کشف نادانسته های روان انسان دست یافته است.

فیگارو: آقای کلاین شما یکی از پیشگامان هنر درمانی در فرانسه هستید. چه چیزی شما را جذب این رویکرد کرده است؟

ژان پیر کلاین روانپزشک کودکان و نوجوانان در بیمارستان بلوی : من متوجه محدودیت های روان درمانی کلاسیک شده ام، خصوصا در حوزه بررسی دنیای درون و ارتباط آن با زبان کلامی.

به همین منظور در طی فعالیت هایم در مواردی از اسرار خانوادگی، کودکان بدرفتار یا اختلالات شخصیتی مراجعانم، من از آنها خواستم که " چیزی" بکشند ... نه نقاشی های خانوادگی آنها، بلکه مبتکرانه و متفاوت انگونه که دوست داشتند

به آنها گفتم : " برایم یک داستان بگویید، مرتبط با نقاشی هایی که می‌کشیدند ." کم کم فهمیدم که مشکل آنها در حال درمان شدن است زیرا راهی برای تخلیه یافته بودم، بدون اینکه هرگز آن را بگویند و به زبان بیاورند مسائل شان در پس نقاشی هایشان مطرح می‌شد و این همان چیزی است که هنر درمانی به شیوه ی کاری من در مورد آن صحبت می‌کند راهکاری " بی عیب و نقص" برای بهبود حال مراجعان یافته بودم.

این روش به ما اجازه می‌دهد خود را از آنچه نمی‌توانیم رو در رو بگوییم رها کنیم، در ادامه کم کم، فرم های آن را با عروسک ها، عکاسی گسترش دادم و از سال 1973 در انستیتو هنر درمانی پاریس هنرمندان علاقمند را آموزش دادم و تعدادی را هم استخدام کردم ...

فیگارو : و نقش هنر درمانگر در این روند چیست؟

- به باور من غالباً فقط یک عدم حمایت کافی است تا فرد منزوی شود، زیرا به اعتقاد من انسان با عدم کشف آنچه برایش تجربه نشده است بیمار می‌شود.

این وضعیت منفعلانه با مداخله هنر درمانی فعال می‌شود.

مراجعان با تولیدات خود یک برخورد معمایی را تجربه می‌کنند و ما در حد گفتار و رفتارهای آنها به راه حل های بسیاری از مسائل آنها دست می‌یابیم.

اما هنر درمانگر کسی است که این هنر را از درون می‌شناسد. بنابراین می‌تواند به فرد کمک کند تا در خلق اثر خود تا مرحله برون ریزی هیجانی و طرح مسائل روانی جلوتر برود.

غالباً، او در یک رشته انتخابی (نقاشی، رقص، تئاتر، موسیقی، نوشتن ...) آموزش می‌بیند، اما من این هنر درمانگران را - که در جلسات جداگانه تمرین می‌کنند - به عنوان واسطه های هنری - در جوامع - انسان تشویق می‌کنم که چندین شاخه ی هنر را بشناسند برای اینکه بتوانند از این طریق به خوبی با مراجعان خود برخورد کنند، توصیه می‌کنم این افراد (فراگیران ) همیشه خود را در معرض یادگیری تکنیک های جدید قرار دهند. و این آنچیزی است که برای من جالب است.

فیگارو: به نظر می‌رسد امروزه هنر درمانی روح و جان تازه ای پیدا کرده. شما چه فکر می‌کنید؟

- امروز برای من بسیار جالب است که می‌بینم هنردرمانی از طریق واسطه های هنری وارد خدمات مراقبت تسکینی، بیماران آلزایمر، زندان ها، مراکز ترک اعتیاد و محله های پر خشونت می‌شود. به طور خاص Thé latre de la Ville تا جایی که حتی موزه هنرهای مدرن پاریس از من خواسته است تا در مورد درمان افراد اوتیسم فعالیت کنم...

اما من در مورد خطری که رویکرد ما را تهدید می‌کند هوشیار هستم و آن سوء استفاده افرادی است که این پیشه را عمدتا برای شهرت شخصی و درآمد نگاه می‌کنند در صورتی که هنر درمانگر باید عاشق کارش باشد درامد خودش می‌رسد: به همین دلیل است که هر نهادی پیشنهاد همکاری بدهد به سادگی نمی‌پذیرم به فراگیرانم هم همین توصیه را کرده ام، طبیعی است که با مشکلات مالی تمایل به خواسته های اینچنینی دارم اما با احتیاط ورود خواهیم کرد، ما در حوزه روانکاوی کاربردی فعالیت می‌کنیم و روان درمانی کاربردی با ابزار هنر بسیار تاثیرگذار است.

برخی از همکاران ما در تفسیر از یک نقاشی، یک داستان ساخته شده ذهن مراجع به نتایجی دست می‌یابند که در روان درمانی کلاسک هرگز شدنی نیست و این راهکاری موثردر درمان مسائل روحی مراجعان است. هنر درمانی مانند داروی جایگزین است.

فیگارو: به نظر شما چه چیزی این روش را خاص می‌کند؟

- اینکه فرد در یک فرآیند تولید هنری کاملاً به آرامش می‌رسد، در این صورت او در زندگی عادی خود فعال می‌شود آن هم با روشی ارزان تر از دیگر روش های درمانی، زیرا در هنر درمانی، ما با یک چارچوب محدود کننده عمل نمی‌کنیم، بلکه با دستورالعمل های دقیق (پروتکل های درمانی ) به دنبال راهکار حل مسائل افراد هستیم، که به طور مشخصی به همه اجازه می‌دهد آزادی خود را لمس کنند. این به عنوان یک تمرین بسیار با اهمیت است و این باورنکردنی است که چگونه همه می‌توانند در یک موقعیت بداهه فرم های منحصر به فرد وجودی خود را با هنر بیان کنند.

بنابراین هنر درمانی می‌تواند نقشی در خنثی کردن عذاب های درونی فرد ایجاد کند که دیگر درمان ها قادر به آن نیستند.

منبع از روزنامه فیگارو : توسط روزنامه نگار فیگارو" پاسکال سنک" Pascale Senk ) 06/16/2016 )

هنر درمانی